Χρόνιους πόνους
Όταν ο οξύς πόνος μεταπίπτει σε χρόνιο, τότε δεν αποτελεί το σύμπτωμα μιας πάθησης, αλλά είναι από μόνος του μια πάθηση. Διαρκεί περισσότερο από την αναμενόμενη πορεία της πάθησης ή της κάκωσης. Σύνηθες χρονικό διάστημα από 3-6 μήνες.
Στο παρελθόν η απάντηση στο χρόνιο πόνο ήταν: « όλα είναι στο μυαλό σου». Ένας χρήσιμος ορισμός από τον Margo McCaffrey είναι ο εξής: «ο πόνος είναι ότι περιγράφει το άτομο, που τον βιώνει και υπάρχει όταν λέει ότι υπάρχει». Η Διεθνής Ένωση για τη Μελέτη του Πόνου λέει ότι είναι « μια δυσάρεστη αισθητική και συναισθηματική εμπειρία, σε συνδυασμό με πραγματική ή δυνητική βλάβη των ιστών, ή περιγράφεται με τους όρους μιας τέτοιας βλάβης».
Ο πόνος μεταδίδεται μέσω του σώματος με το νευρικό σύστημα, όταν οι νευρικές απολήξεις ανιχνεύουν βλάβη σε ένα μέρος του σώματος. Τα νεύρα μεταδίδουν την προειδοποίηση μέσω συγκεκριμένων νευρικών οδών στον εγκέφαλο, όπου τα σήματα ερμηνεύονται ως πόνος.
Σήμερα οι ειδικοί του πόνου μπορούν να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο δημιουργείται η αίσθηση του πόνου: τον τρόπο με τον οποίο το νευρικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένου του νωτιαίου μυελού, αλληλεπιδρά με τον εγκέφαλο, έτσι ώστε να δημιουργήσει την αίσθηση του πόνου.
Η γνώση του συστήματος των νευροδιαβιβαστών, των χημικών δηλαδή αγγελιοφόρων, που μεταβιβάζουν τα νευρικά σήματα, έχει ανοίξει το δρόμο σε σημαντικές νέες μεθόδους αντιμετώπισης του πόνου. Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες έχουν μάθει πώς να διαχειρίζονται αυτούς τους χημικούς αγγελιοφόρους, ώστε να αλλάξει ο τρόπος που αλληλεπιδρούν με τα σήματα του εγκεφάλου.
Αυτό οδήγησε στη χρήση αντικαταθλιπτικών και άλλων φαρμάκων, τα οποία λειτουργούν με συγκεκριμένες χημικές ουσίες του εγκεφάλου, οι οποίες επηρεάζουν τα συναισθήματα και βοηθούν στην αντίληψη του πόνου. Υπάρχουν, πλέον φάρμακα τα οποία είναι πολύ αποτελεσματικά.
Και με τις προόδους στη μαγνητική τομογραφία, οι ερευνητές μπορούν να αποδείξουν, ότι οι αλλαγές είναι πολύ πραγματικές στον εγκέφαλο. Μπορούμε να δούμε ακριβώς που δημιουργείται η αίσθηση του πόνου στον εγκέφαλο, όταν ενεργοποιείται από κάποιο ερέθισμα. Μπορούμε να δούμε τις επιπτώσεις του πόνου στη συναισθηματική κατάσταση του ατόμου.
Υπάρχει επίσης μια νέα αντίληψη, μιας διαδικασίας η οποία ονομάζεται κεντρική ευαισθητοποίηση. Αν ο αρχικός πόνος από έναν τραυματισμό δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα, τότε αυτά τα σήματα του πόνου στέλνονται επανειλημμένα, με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε σε αλλαγές στο κεντρικό νευρικό σύστημα, το οποίο το κάνουν όλο και πιο ευάλωτο. Έτσι με το πέρας του χρόνου ακόμη και φυσιολογικά ερεθίσματα, μπορούν να αντιληφθούν ως επώδυνα.
Με αυτές τις γνώσεις, οι ειδικοί του πόνου συνταγογραφούν τώρα φαρμακευτικές θεραπείες που επιτίθενται στο μέτριο έως σοβαρό χρόνιο πόνο, από διαφορετικές οπτικές γωνίες: καινοτόμα φάρμακα, τεχνικές που στοχεύουν στα νεύρα, και αντλίες χορήγησης φαρμάκων, που προσφέρουν μια ισχυρή αναλγησία στις νευρικές ρίζες. Οι γιατροί επίσης εγκρίνουν τη χρήση ψυχοθεραπείας, τεχνικές χαλάρωσης, ύπνωση και εναλλακτικές θεραπείες, όπως ο βελονισμός, που στηρίζονται στην όλο και ισχυρότερη ένδειξη σύνδεσης νούς-σώματος στην ανακούφιση του χρόνιου πόνου.
Υπάρχουν ακόμη πολλά να μάθουμε, αλλά η έρευνα έχει δώσει ενδείξεις για την ανάπτυξη ακόμη και νεότερων θεραπευτικών επιλογών.
Θεραπευτικές επιλογές
Υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα. Πολλοί ασθενείς προσέρχονται για θεραπεία στα τελικά στάδια του χρόνιου πόνου, όταν είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Όσο πιο γρήγορα ξεκινήσει η θεραπεία, τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα υπάρχει για επιτυχή αντιμετώπιση του πόνου.